Wat is de Tour de Waal?
Wie Tour de Waal zegt, zegt Vrede, Vrijheid en Verbondenheid. Dat was al bij de start van de voorloper van dit evenement in 2014 en dat is nu nog steeds. Het doel van Tour de Waal is om gezamenlijk en verspreid over een groot gebied, in dorpen steden aan de Waal, van slot Loevestein tot aan Ford Pannerden en Nijmegen, vrijheid en bevrijding te (her)beleven.
Wat houdt dit concreet in?
Jaarlijks op 5 mei worden onder de paraplu van Tour de Waal tal van lokale en regionale vrijheidsactiviteiten aan elkaar verbonden als één lint. Hierdoor zijn verspreid over de hele regio diverse activiteiten te bezoeken zoals broodjes droppings, optocht historische voertuigen, tentoonstellingen, voordrachten van kunstenaars en dichters en fietsroutes.
Het evenement concentreert zich dus niet op 1 locatie. Daarbij wordt niet alleen de verbinding gezocht met elkaar maar ook met de betekenis van vrede en vrijheid hedendaags. Helaas is dit nu meer dan ooit actueel met de oorlog in Oekraïne en de opvang van Oekraïense vluchtelingen in Nederland en ook in deze regio. Maar ook hierbij geldt: wie de geschiedenis niet kent, begrijpt heden noch toekomst. Met Tour de Waal wordt dan ook de kennis over de Tweede Wereldoorlog levend gehouden en met vastgelegde lokale verhalen overgedragen.
Tour de Waal het hele jaar door
Fietsen in vrijheid langs de oevers van de Waal is een belangrijk onderdeel van het Tour de Waal programma, niet alleen op 5 mei maar het hele jaar door. Via de BeleefRoutes app zijn ondertussen in het gebied van Nijmegen tot aan Gorinchem een drietal fietsroutes beschikbaar. Onderweg wordt via de app een toelichting gegeven op bijzondere historische gebeurtenissen. Daarmee levert Tour de Waal een bijdrage aan de recreatieve betekenis van het rivierengebied en kan iedereen genieten van het rivierenlandschap.
Daar waar zich kansen aandienen willen we gefaseerd in oostelijke en westelijke richting uitbreiden en zoeken we op termijn ook de samenwerking over de grens met Duitse partners.
De geschiedenis van Tour de Waal
In 2014 kreeg de viering van de bevrijding in de Waalregio een nieuwe impuls. Kunstenares Joyce Bloem bedacht een evenement om de zuidelijke Waaloever (in 1944 al bevrijd) te verbinden met de noordelijke oever (in 1944 nog bezet) door middel van een breed oranje lint. Een waanzinnig idee om zoiets te realiseren op de druk bevaren Waal, maar zij kreeg het voor elkaar. Het scheepvaartverkeer werd tijdelijk stilgelegd en op 5 mei 2014 voeren bootjes van beide oevers naar elkaar toe en verbonden midden op de Waal, twee brede oranjelinten en vormden zo de V van vrijheid.
De jaren daarna werden de bevrijdingsactiviteiten in de regio van Fort Vuren tot aan Tiel uitgebreid. De oranjelinten bleven een rol spelen en markeerden fietsroutes langs de Waal. Broodjesdroppings leverden een aansprekende aanvulling, speciaal voor kinderen. Oude militaire voertuigen, een mijnenveger en diverse muzikale en culturele activiteiten leidden tot een bijzondere viering van de bevrijding in de Waalregio. De intentie is om dit de komende jaren nog verder uit te breiden tot een bovenregionaal evenement, zelfs tot over de landsgrens.
Samenwerking
Door de wijze waarop Tour de Waal plaatsvindt, is er van nature al een samenwerking tussen lokale organisaties en gemeenten. Dit heeft de afgelopen jaren, met dank aan Gelderland Herdenkt, nog een extra boost gekregen. Binnen regio Rivierengebied zijn niet alleen tal van initiatieven ontstaan maar ook een samenwerking tussen deze initiatieven en hun organisatoren. Deze samenwerking en doorontwikkeling van Tour de Waal krijgt een vervolg binnen Programma Vrijheid.
Tot slot
Omdat dit evenement verspreid plaatsvindt over een groot gebied is er een lage drempel om deel te nemen. Deze verspreiding brengt met zich mee dat hierdoor meer aandacht op verschillende plekken zal zijn voor de activiteiten, Tour de Waal en in het bijzonder voor vrijheid, vrede en verbondenheid. Thema’s die op dit moment meer dan ooit actueel zijn.